neden üzerinde tahta koyulur?
Cenaze işlemleri yalnızca fiziksel bir süreç değil, aynı zamanda inanç, saygı ve dini vecibelerin bir yansımasıdır. Peki mezara tahta konulmasının ardındaki gerçek sebep nedir?
İslam dünyasında cenaze işlemleri büyük bir özenle gerçekleştirilir. Bu süreçte dikkat çeken geleneklerden biri de, ölünün mezara yerleştirilmesinin ardından üzerine tahta konulmasıdır. Pek çok kişi bunun yalnızca kültürel bir alışkanlık olduğunu düşünse de, bu uygulamanın hem dini hem de pratik yönleri bulunuyor.
Kur’an-ı Kerim’de defin işlemi, Hz. Âdem’in oğlu Hâbil’in, kardeşi Kâbil’i nasıl defnedeceğini bir kargadan öğrenmesi üzerinden anlatılır. (Mâide 5/31). Bu kıssa, ölüye karşı saygının ve defin işleminin insana Allah tarafından öğretildiğine işaret eder.
Peki Mezara Neden Tahta Yerleştirilir?
Mezarın zeminine yerleştirilen tahtaların başlıca amacı, toprağın doğrudan cenazeyle temasını önlemek ve kabir çökmelerini engellemektir. Ayrıca, bu uygulama sayesinde cenazenin kıbleye dönük şekilde sağ yanına yatırılması kolaylaşır ve kefen zarar görmeden üzerine toprak atılması sağlanır.
İslami literatürde “lahit” olarak adlandırılan bu uygulama, mümkünse mezarın kıble tarafına doğru oyulmasıyla gerçekleştirilir. Eğer toprak yapısı buna elverişli değilse, tabana yatay olarak yerleştirilen tahtalarla bu usul sağlanır.
Farklı Mezarlık Kültürlerinde Uygulamalar Değişebilir
Fıkıh kitapları, cenazenin doğrudan toprağa verilmesini tavsiye ederken; tabutla gömülmeyi ise ancak zorunlu durumlarda uygun görmektedir. Tahta, kerpiç veya kuru ot gibi doğal malzemelerle yapılan bu kapatma işlemi hem dini gerekliliklere hem de sağlık koşullarına uygundur.
Cenazeyi Kim İndirir?
Sünnet olan uygulamaya göre cenazeyi, ölen kişinin yakın akrabaları kabre indirir. Kadınlar ve gayrimüslimler hariç herkes bu işlemi gerçekleştirebilir. Mezara yerleştirilen cenazenin kefen bağları çözülür ve dua eşliğinde kıbleye dönük şekilde yerleştirilir.